Ξέρετε ποιο είναι το μεγαλύτερο  σας λάθος; Ως προς εσάς τους ίδιους, πρωτίστως; Το γεγονός ότι αναζητώντας  την επικύρωση  από τους ειδικούς, αδρανοποιήσατε και αδρανοποιείτε την εν-συναίσθηση. Αναζητώντας μια καθοδήγηση στα δύσκολα ή μια άμεση λύση, χάνετε την εμπιστοσύνη στον εαυτό σας, υιοθετείτε συμπεριφορές που  δεν σάς εμπεριέχουν πραγματικά. Σε ότι αφορά τα παιδιά, αντιγράφετε τακτικές  οι οποίες καθιστούν το παιδί σας μικρό πειραματόζωο καθώς ….έχετε δοκιμάσει τα πάντα. Και με το μαλακό και με το άγριο και με τη σταθερή παρουσία και με την απουσία, με το λόγο και με τη σιωπή.. Τίποτα δεν αποδίδει!  

Αντιλαμβάνομαι ως  ένδειξη ωριμότητας και ευσυνειδησίας σας να αναζητάτε το ορθό για το παιδί σας, να θέλετε να αποφύγετε τις αρνητικές συνέπειες των κινήσεών  σας, να αμφισβητείτε την ορθότητα των επιλογών σας και των πράξεων σας. Ωστόσο, μην φτάνετε στο σημείο να κάνετε ό,τι σάς λένε οι ειδικοί, χωρίς  τα δικά σας φίλτρα.

Θα μπορούσα να καταγράψω μια στήλη με τις λανθασμένες συμπεριφορές, σε αντιπαράθεση με εκείνη των σωστών. Είναι προφανές πως δεν θα το επιχειρήσω. Γιατί; 

Επειδή,  

1. το να επικυρώνω ή να  διορθώνω είναι  σαν να συνηγορώ εμπράκτως σε μια τεχνητή εξάρτηση υμών από εμένα ή τον κάθε ειδικό ο οποίος αίρει τις αμφιβολίες σας, επικυρώνει  και καθοδηγεί  τη συμπεριφορά σας,
2. είναι σαν να σάς ενθαρρύνω να πράξετε αντιστοίχως με το παιδί σας. Δηλαδή να  γίνετε ένα blanco των λαθών του ή των  φοβιών του και των αμφισβητήσεων του, με βραχυπρόθεσμο αποτέλεσμα την ανακούφιση του, αλλά με μακροπρόθεσμο την εξάρτηση του από εσάς,
3. και όταν εγώ εξαρτήσω εσάς από εμένα  και εσείς τα παιδιά σας επάνω σας, πώς θα έχουμε το δικαίωμα να μιλάμε για την αυτονόμηση  των παιδιών;
4. αν κάτι με ενδιαφέρει  είναι η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, πρωτίστως τής δικής σας, η οποία  συνδέεται με την συνείδηση, την αυτοκριτική και τον αυτοέλεγχο,
5. με ενδιαφέρει η δική σας αυτοεκτίμηση – σε ό,τι αφορά τον γονεϊκό ρόλο- αυτή που μένει κλειδωμένη στα ντουλάπια, αυτή για την οποία κανείς δεν μιλά, αυτή που θεωρείται δεδομένη ….

Για όλους, ωστόσο,  όσοι επιμένουν στο κυνήγι του λάθους, σταχυολογώ τα πιο σοβαρά, προς τα οποία δεν κατευθύνεται εύκολα ο νους.  Ας σταθείτε σε αυτά μόνον και ας προσπαθήσετε, σάς παρακαλώ, να τα περιορίσετε!!

1. Ο  βιασμός τού ρυθμού του παιδιού σας, σε οποιαδήποτε ηλικία και αν εκείνο βρίσκετε. Ακόμη και αν είναι ενήλικας.
2.  Οι αντιφατικές πληροφορίες που τού δίνετε.
3.  Τα αρνητικά σχόλια για το σωματάκι  του παιδιού σας, όταν έχει περισσότερα ή λιγότερα κιλά από τα επιθυμητά.   

Επιστρέφοντας….στην αξία της εν-συναίσθησης προς το παιδί σας, η οποία ωχριά μπροστά στη βιασύνη τής σωστής κίνησης και  της ορθής συμπεριφοράς. Επιστρέφοντας στην άσκηση της κριτικής σας σκέψης, επιλέγω και αναλύω ένα παράδειγμα από την καθημερινότητα αρκετών γονιών!  

Να πας στο δωμάτιο σου!  Μόνος σου, να σκεφτείς τι έκανες, και γιατί το έκανες.. λέει ο γονιός στο 8χρονο αγοράκι που έσπρωξε  τον μικρό του αδελφό. Δικαιολογημένος ο γονιός! Λίγο η απόγνωση, η πίεση τής καθημερινότητας,  πολύ περισσότερο ο φόβος, τα ιντερνετικά  άρθρα περί διαχείρισης κρίσεων, οι προτροπές των ειδικών περί οριοθέτησης τής συμπεριφοράς και ιδού.

Τι ακούει και τι νιώθει  το παιδί;

1. Η μαμά μου ή ο μπαμπάς μου με τιμωρεί. Στέκεται απ-έναντι μου! Όχι δίπλα μου!!
2.  Υπερασπίζεται συνέχεια τον μικρό μου αδελφό, επομένως τον αγαπάει περισσότερο από εμένα.
3. Δεν με αγαπάει κανείς τους, όπως άλλοτε.
4. Δεν με άκουσε καν! Δεν πρόλαβε να ακούσει τι ήθελα να τού πω. Δεν θέλει να ακούσει. Δεν με θέλει!
5. Αυτός ο μικρός φταίει για όλα. Από τότε που  γεννήθηκε… όλο με φωνάζουν.

Με άλλα λόγια ,το 8χρόνο αγοράκι νιώθει απογοητευμένο, συναισθηματικά άδειο και μόνο, αισθάνεται πώς δεν ακούγεται, πως δεν το σέβονται, πώς δεν το υπολογίζουν, και ας είναι μεγάλο παιδί,  είναι σίγουρο πώς τιμωρείται εξαιτίας του μικρού αδελφού,  φλερτάρει με την ιδέα πώς δεν είναι ικανό για αγάπη των γονιών του. Νιώθει απόγνωση, καθώς δεν ξέρει τι άλλο να κάνει για να πείσει τους γονείς του και κυρίως πώς να κερδίσει ξανά τη ζεστασιά τους. Είναι έτοιμο να κατασπαράξει το μικρό αδελφό αλλά συγκρατείται, καθώς είναι ο μεγάλος αδελφός.

Τι διδάσκετε ερήμην σας στο παιδί; Τι αντανακλαστικά δημιουργείτε άθελα σας;

1. Ότι η  συνείδηση της πράξη του είναι μια κατάσταση που έπεται τής τιμωρίας.
2. Ότι το να  μένει μόνο του και δη στο δωμάτιο του -το οποίο  φτιάχτηκε με αγάπη ως χώρος μελέτης και παιχνιδιού- είναι καταστάσεις που συνδέονται με συναισθηματική ένταση αρνητικής χροιάς.     
3. Ότι είναι υποχρεωμένο να υπακούει στις εντολές που εκφέρονται με απότομο και αδιαπραγμάτευτο τρόπο, ακόμη και αν αυτές οι εντολές δεν έχουν προστατευτικό περιεχόμενο  για να δικαιολογήσουν την αυστηρότητα τους, όπως  είχε κάποτε το μακριά από τις πρίζες.   

 Τι θα συμβεί στη συνέχεια;

1. Ο φόβος μιας επόμενης τιμωρίας  θα το οδηγήσει σε μια πιο κόσμια, υποτακτική, πειθήνια συμπεριφορά. Και αν αυτή επιβραβευτεί τότε ο φόβος  θα γίνεται  κινητήρια δύναμη  τού παιδιού. Στόχος του θα είναι το  να αποφεύγει το χειρότερο. Μα, αυτός δεν είναι το πρώτο συστατικό του bullying; Να υποτάσσεται, ώστε να αποφεύγει το χειρότερο. Βλέπετε πώς χτίζετε το υπόστρωμα για ένα μελλοντικό θύμα εκφοβισμού, άθελα σας;
2. Η ζήλια θα φωλιάσει μέσα στο 8χρόνο αγοράκι, συναίσθημα κατώτερης ποιότητας , το οποίο μαθαίνει– προκειμένου να είναι αγαπητός- να κρύβει. Και όταν θα τού ζητάτε να εκδηλώνει τα συναισθήματα του, τι είδους μήνυμα θα τού δίνετε; Από τη μία το οδηγείτε  – κατά λάθος και εν αγνοία σας- να τα κρύψει και από την άλλη τού ζητάτε να τα εκφράσει;
3. Η συνείδηση τού εαυτού του  θα μοιάζει με καταναγκαστικό έργο. Για ποια αυτό-εκτίμηση θα μιλάτε όταν εσείς οι ίδιοι άθελα σας θα έχετε  ξεριζώσει τον  θεμέλιο λίθο της, την συνείδηση; Και όταν θα απορείτε φωναχτά για το αν κατανοεί, τι κάνει, τι λέει, τι διαβάζει, πώς άραγε θα νιώθει εκείνο; Από που θα αντλήσει την πίστη στις δυνατότητες του, αν όχι από τους γονείς του;   
4. Υποτίθεται πώς επιθυμείτε για το παιδί  σας να απομονώνεται στο δωμάτιο του για να διαβάζει. Ποιος, όμως,  θα σβήσει το αντανακλαστικό:  απομόνωση στο δωμάτιο = τιμωρία;  Άραγε, θα αναγνωρίσετε λίγο καιρό αργότερα αυτό το αντανακλαστικό πίσω από το παραπονιάρικο, έντονο, σταθερό  αίτημα του 8χρόνου: «θέλω να διαβάσουμε παρέα, δεν θέλω μόνος μου, δεν θέλω να πάω στο δωμάτιο μου, εδώ στην κουζίνα να διαβάσουμε μαζί!»; Ή θα συνεχίσετε να δημιουργείτε σύγχυση στο παιδί σας,  επιμένοντας στο ότι  «το δωμάτιο σου είναι πανέμορφο, δεν σε καταλαβαίνω τι έπαθες, το φτιάξαμε μαζί  για να διαβάζεις, μήπως είσαι αχάριστος και κακομαθημένος, μήπως δεν ξέρεις τι θέλεις;» κλπ;

Μην πανικοβάλεστε!!

Θέλω να σάς δείξω πως  7 δευτερόλεπτα και 15 λέξεις που απλά παπαγαλίσατε, ουδέποτε φιλτράρατε, αναλύσατε, επεξεργαστήκατε  είναι ικανά  να προκαλέσουν μεγαλύτερη φουρτούνα από εκείνη που κλήθηκαν να διορθώσουν. Γιατί; Επειδή ξεχάσατε την εν-συναίσθηση, ξεχάσατε όλα όσα ονειρευτήκατε για τη σχέση σας με το παιδί σας, ενδεχομένως ακόμη και πριν τη σύλληψη του.  Θύτης και θύμα τού εγκλήματος γίνεσθε εσείς οι ίδιοι…

Δεν θα έπρεπε να σάς απασχολεί αν το παιδί θα ακούσει ή υπακούσει στις πιο σωστές κουβέντες, αλλά αν ο λόγος σας είναι επαρκής να τραβήξει το παιδί στην αγκαλιά σας, για να μαλακώσει τους φόβους του,  να καταλαγιάσει την επικίνδυνη ορμητικότητα του, να αποτρέψει μια συναισθηματική κατακρήμνιση, να το ενθαρρύνει, να  το επιβραβεύσει έμμετρα, να το επιπλήξει απαλά, να το καθοδηγήσει έντεχνα, να  τού διδάξει όσα δεν γνώριζε, να  τού υπενθυμίσει όσα ξέχασε  με τρόπο γλυκό και αδιαπραγμάτευτο.

Τι θα μπορούσε να αποδώσει ;

1. Να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας, να βρείτε εσείς οι ίδιοι το αίτιο που οδηγεί στο αιτιατό – τι είναι αυτό που οδηγεί το μεγάλο παιδί να κτυπά το μικρό αδελφάκι του. Δεν τα καταφέρνετε; Θα αναζητήσετε και  απαιτήσετε την εξήγηση από έναν ειδικό. Δεν θα ακολουθήσετε  την  παραμικρή συμβουλή αν δεν κατανοήσετε τα βαθύτερα κίνητρα του παιδιού σας.
2. Στη συνέχεια, αναθεωρώντας τις δικές σας συμπεριφορές -λεκτικές και μη- θα δείτε πόσο γρήγορα θα ακολουθήσει και εκείνο.   

Θέλω, σάς παρακαλώ, να θυμάστε πώς

1. η αλλαγή ξεκινά  από εσάς τους ενήλικες και συμπαρασύρει τα παιδιά και όχι αντίστροφα.
2. κάθε τι που κάνει ή  δεν κάνει, που λέει ή  δεν λέει ένα παιδί,  συνιστά μια γέφυρα  επικοινωνίας του μαζί σας, μια προσπάθεια  να εκφράσει την εσωτερική του κίνηση, ένα μήνυμα που σάς στέλνει.  Είναι ο δικός του τρόπος!  Μην τον αγνοείτε. Μην τον λιθοβολείτε! Αφουγκραστείτε τον!!  

Με σεβασμό

Μαρία Βακάλη