Αν κάποιος διαβάσει προσεκτικά την ιστορία τής ψυχολογίας θα αναρωτηθεί αν πρόκειται για  μια επιστήμη που υπηρέτησε και υπηρετεί τα παγκόσμια οικονομικά συμφέροντα. Συχνά μοιάζει με μια συστημική επιστήμη, συμβατική  και άκρως συντηρητική, που αναπαράγει τον εργαλειακό λόγο, χωρίς να νοιάζεται για το βαθύτερο των λέξεων. Σαν να σάς τον επιβάλλει  ως να είναι ο μοναδικός ορθός λόγος. Και εσείς; Ουδέποτε προβληματιστήκατε για τις βαθύτερες αιτίες των όσων σάς συμβαίνουν;  Ουδέποτε αναζητήσατε ένα σοβαρό ορισμό των ψυχολογικών φαινομένων που σάς απασχολούν;

Στη δεκαετία του 1950 οριζόταν ως κατάθλιψη «ο φόβος τής επικείμενης απώλειας τού συναισθηματικού ενισχυτού». Δηλαδή, η τότε κατάθλιψη αφορούσε μάλλον σε αδύναμους χαρακτήρες, οι οποίοι είχαν τάση εξάρτησης από τους δικούς τους, έκαναν βαθιές συναισθηματικές συναρτήσεις με τα δικά τους πρόσωπα. Ο φόβος ότι θα τα χάσουν ήταν διαλυτικός ως και παραλυτικός.

Σήμερα, η κατάθλιψη δεν ορίζεται ως συναίσθημα!  Είναι μια ασθένεια, με ασαφή συμπτώματα όπως αδυναμία ύπνου ή υπνηλία, ένταση, καταστολή, στα οποία χωρούν σχεδόν όλες οι  συμπεριφορές, συνδέεται με επικίνδυνες καταστάσεις όπως η αυτοκτονία, αφορά στο ..% τού πληθυσμού κλπ. Και  όταν κάποιοι ειδικοί αποπειρώνται ενός ορισμού, καταλήγουν σε ταυτολογία, τύπου «κατάθλιψη έχει ο ασθενής, που έχει καταθλιπτικά συμπτώματα…»

Αναφέρθηκα στην κατάθλιψη μιας και είναι ένας σταθερός πρωταγωνιστής, όπως το άγχος και τώρα τελευταία ο επικίνδυνα ανεξέλεγκτος θυμός. Κατά διαστήματα έρχονται  με σφοδρότητα και παρέρχονται σιγά σιγά,  διάφορα κοινωνικά – ψυχικά  φαινόμενα. Κάποια, ωστόσο παραμένουν.. Έχετε σκεφτεί γιατί; Αναμφίβολα είναι σημεία των καιρών μας, αλλά είναι μόνο αυτό;  Μήπως η «ίαση» αυτών των καταγεγραμμένων στα εγχειρίδια παγκόσμιας ψυχικής υγείας.. επιφέρει μεγάλα κέρδη σε κάποιες  φαρμακοβιομηχανίες;  Το θεωρείτε ασύνδετο; Ή τόσο αθώο; Που καταλήγουν οι κρίσεις πανικού; Η κατάθλιψη; Το άγχος; Ο θυμός ; Ενίοτε, το ΔΕΠΥ;

Τα τελευταία 20 χρόνια η  ψυχολογία ακροβατεί ανάμεσα στην ιατρική και στην επιστήμη τής οικονομίας.

Μοιάζει να πλησιάζει το πλήρωμα τού χρόνου, για το επόμενο βήμα τής ψυχολογίας. Οι μαγικές λεξούλες  και φράσεις που παπαγαλίσατε -ειδικοί και μη- όπως: κάνω ψυχοθεραπεία, έχω κακή ψυχολογία σήμερα, πώς θα τονώσω την αυτοεκτίμηση μου, διαχείριση τού άγχους,  πώς θα αντιμετωπίσω το παιδί μου, πώς θα μανατζάρω τον θυμό μου κ.α. επιτέλεσαν τον ιστορικό τους ρόλο!  Σάς προετοίμασαν καταλλήλως  για την υποδοχή  δύο μεγάλων καλεσμένων :

(i)

Τής βιοχημείας,  τής οποίας το ‘χειρισμό’  θα αναλάβετε, σε λίγο,  εσείς οι ίδιοι, προκειμένου να τής επιτρέψετε, με τη σειρά της ,να ελέγχει τη διάθεση σας, να σάς απομακρύνει από τις επικίνδυνες παρεκτροπές του θυμικού σας, να σάς διατηρεί σε μια κατάσταση νηνεμίας.

(ii)

Των managers ανθρώπινου δυναμικού -που θα φέρουν τον εξελιγμένο τίτλο των life coachers -οι οποίοι θα αναλάβουν, με τρόπο γρήγορο και πρακτικό,  το συνολικό management  τής καθημερινότητας σας. Θα σάς απαλλάξουν από το βάρος των αποφάσεων, της επίλυσης των διλημμάτων, της δειλίας και της αμφιθυμίας.

Και οι δύο μαζί θα αποτελούν σύμβουλοι, υπερασπιστές  και σύμμαχοι της ευημερίας.  Ποιας ευημερίας;  Εκείνης που θα εξυπηρετεί τα τεράστια παγκόσμια οικονομικά συμφέροντα ..αλλά και τα δικά σας ταπεινά, καθημερινά, προσωπικά.

Ποιοι  θα αντισταθούν στη νέα μόδα;

Όσοι διατηρήσουν την κριτική τους σκέψη, έχουν την ψυχραιμία να διαβάσουν τι υπάρχει πίσω από τις κουρτίνες και αντιταχθούν προσωπικά, χωρίς να φανατιστούν. Όσοι  παραμείνουν  κύριοι τού εαυτού τους και υπεύθυνοι των πράξεων τους.

Με σεβασμό

Μαρία Βακάλη