Αν ψάχνετε, σε αυτές τις γραμμές τρόπους, να ξεπεράσετε το πένθος σας, φοβάμαι πως δεν θα μπορέσω να σάς βοηθήσω επαρκώς. Η απουσία ενός αγαπημένου σας ανθρώπου δεν ξεπερνιέται. Ποτέ! Ή ένταση τού πόνου και του θρήνου, ναι! Ηρεμεί! Ο πόνος, με την πάροδο του χρόνου και δη με τις ανησυχίες και τις έγνοιες που επιβάλλει η καθημερινότητα σας, ξεγελιέται και μαλακώνει.
Ο πόνος τής απώλειας ενός αγαπημένου προσώπου είναι ασύλληπτος και αναπόφευκτος, όπως ακριβώς και ο ίδιος ο θάνατος. Προσπάθησαν κάποιοι να τον εκλογικεύσουν, αλλά προσωπικά νομίζω πως δεν χωράει σε στάδια. Δεν μπαίνουν όλα σε κουτάκια και σε σειρές. Ο πόνος αυτός αποτυπώνεται καλύτερα σε σωματοποιήσεις τύπου σαν να με πάτησε φορτηγό, ή στην απόλυτη ακινητοποίηση τού λόγου και τη γενική εμβροντησία.
Είναι προσωπική σας υπόθεση το πως πενθείτε, το πότε θα αποδεχτείτε την αμετάκλητη φύση τού συμβάντος, αν θα αναζητήσετε παρέα, αν επιθυμείτε τη μοναξιά σας. Είναι προσωπική σας υπόθεση αν θα συνεχίσετε να μιλάτε για εκείνον σε χρόνο ενεστώτα, αν θα κρατήσετε τα ρούχα του, αν θα δωρίσετε τα κοσμήματα του, αν θα ξαναμυρίσετε το άρωμα του. Είναι προσωπική σας υπόθεση το αν, πως και πότε θα συνομιλείτε μαζί του, το πως θα ηρεμήσετε τις ενοχές σας, το πώς και πότε θα ξανασυναντήσετε το μουδιασμένο σας χαμόγελο. Δεν υπάρχει σωστό και λάθος, παθολογικό και φυσιολογικό!
Θεωρώ τόσο ανόητη την έκφραση να τον θυμάστε! Γιατί; Υπάρχει περίπτωση να ξεχάσετε τον πατέρα σας, τη μητέρα, τον σύζυγο, τον παππού, τον επιστήθιο φίλο σας… το παιδί σας; Δεν μπορείτε και δεν θέλετε ! Μάλιστα, αν κάτι έχετε ως υποχρέωση είναι όχι απλά να τον θυμάστε αλλά να συζητάτε για εκείνον, να αναπαράγετε συμπεριφορές του που αγαπήσατε, λόγια που συνήθιζε να λέει, σαν να θέλετε να τον εντάξετε στην κουβέντα σας, να τον συστήσετε σε εκείνα τα πρόσωπα της ζωής σας που δεν πρόλαβαν να τον γνωρίσουν.
Πάντα θα υπάρχει κάτι που κάνατε και τον πληγώσατε. Κάτι που δεν κάνατε γιατί σάς είχε πληγώσει εκείνος. Κάτι που είπατε στραβά ή δεν προλάβατε να πείτε καν. Δεν είστε ρομπότ. Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι ζωντανές και εμπεριέχουν τα πάντα, ματαίωση, χαρά, περηφάνια, πίκρα, απόρριψη, συγκρούσεις, ανόητες κουβέντες, εγωιστικά σχόλια! Πάντα θα υπάρχει κάτι να σάς ενοχοποιεί, να κάνει το δάκρυ λυγμό, να κάνει το συναίσθημα εκείνης της στιγμής να κορυφώνεται, θαρρείς και στριφογυρίζει προς τον ουρανό.
Θα παγώνετε κάθε φορά που θα αγγίζετε τη σκέψη της ανυπαρξίας. Όχι μόνον εσείς, αλλά όλοι μας. Δεν μπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους την μη ύπαρξη, το ότι μέχρι πριν λίγο τον άγγιζα και τώρα όχι, το ότι δεν θα τον ξαναγγίξω, μυρίσω, τού απευθύνω το λόγο. Όσο πιο ενεργητική και μαχητική η στάση ζωή σας, τόσο πιο δυσκολοχώνευτη είναι η τωρινή αναγκαστική σας απραξία, ότι δεν μπορέσατε και δεν μπορείτε να κάνετε κάτι, ώστε να αποφύγετε ή ανατρέψετε το μοιραίο. Τόσο περισσότερο αυτός ο εκνευρισμός θα σάς επιστρέφει με αυτό- μομφή με ένα βουβό κλάμα, με ένα τρανταχτό λυγμό, ακόμη και με ένα αλλόκοτο συναίσθημα για όλους -γνωστούς και αγνώστους- όσοι εξακολουθούν να έχουν δίπλα τους τη μαμά τους, να φωνάζουν το πατέρα, για όσους περπατούν αγκαλιά με τον σύντροφο τους, μπορούν να χαϊδεύουν το παιδί τους.
Αντί επιλόγου
Καλείστε να ζήσετε με την απουσία του και όχι χωρίς την παρουσία του. Εκείνος υπάρχει. Γαργαλάει τη μνήμη σας, κινητοποιεί το συναίσθημα σας, ακονίζει την φαντασία σας και την κρίση σας. Θα σάς παρότρυνα, κάποια στιγμή, να κινητοποιηθείτε προς την κατεύθυνση να τον γνωρίσετε σφαιρικά, μέσω των άλλων. Εσείς τον ζήσατε μέσα από το δικό σας πρίσμα ,πχ κόρης – πατέρα. Οι άλλοι, οι φίλοι του, η σύζυγος του, τα άλλα του παιδιά, οι συνεργάτες του, τα ανίψια του τι θυμούνται, τι έχουν να προσθέσουν στο παζλ που λέγεται πχ ο πατέρας μου; Ποιες λέξεις τον περιέχουν; Ποιες λέξεις θα τοποθετούσατε στο μνήμα του, αντί για το ονοματεπώνυμο του ή θα γράφατε νοερώς με τη στάχτη του;
Με σεβασμό
Μαρία Βακάλη